Ηράκλειτος Αποφθέγματα

Ο Ηράκλειτος έχει μείνει στην ιστορία ως ο ‘Σκοτεινός Φιλόσοφος’.  Αυτός ο χαρακτηρισμός του αποδόθηκε, καθώς ελάχιστα από τα έργα του έχουν διασωθεί, αλλά και για τον αινιγματικό χαρακτήρα που έχει η φιλοσοφία του. Τα αποφθέγματά του ακολουθούν το αινιγματικό ύφος.

Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος υπήρξε σπουδαίος προσωκρατικός φιλόσοφος. Έζησε τον 6ο με 5ο αιώνα π.Χ, στην Έφεσο της Μικράς Ασίας.

Είναι γνωστός για την ιδέα της συνεχούς αλλαγής που διέπει το σύμπαν. Σχεδόν νομοτελειακά. Πίστευε πως ο κόσμος δημιουργείται από την φωτιά, την αντίθεση και τον πόλεμο μεταξύ των αντιθέτων.

Το μοναδικό φιλοσοφικό του έργο, που γνωρίζουμε ότι άφησε πίσω του ονομάζεται ‘Περί φύσεως’ και διαιρείται σε 3 μέρη :

  • To μέρος του σύμπαντος
  • Το μέρος της πολιτικής
  • Το μέρος της θεολογίας

Αυτό το σύγγραμμα είναι γραμμένο με ασάφεια επίτηδες, ώστε να μπορεί να γίνεται αντιληπτό μόνο από ικανούς ανθρώπους και αφιερώθηκε στο ιερό της Αρτέμιδος, το οποίο είναι σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού.

Ας δούμε τώρα μερικά από τα κορυφαία αποφθέγματα αυτού του μεγάλου φιλοσόφου, που θα σου δώσουν μια διαφορετική οπτική στην ύπαρξη και τον κόσμο.

 

Ἔφη ὡς ἦθος ἀνθρώπῳ δαίμων.

Ο δαίμονας για τον άνθρωπο είναι ο χαρακτήρας του.

ἐὰν μὴ ἔλπηται ἀνέλπιστον οὐκ ἐξευρήσει, ἀνεξερεύνητον ἐὸν καὶ ἄπορον.

Αν δεν ελπίζεις, δε θα βρεις το ανέλπιστο, που είναι ανεξερεύνητο και απλησίαστο.

ὁδὸς ἄνω κάτω μία καὶ ὡυτή.

Ο δρόμος που ανεβαίνει κι ο δρόμος που κατεβαίνει είναι ένας κι ο ίδιος δρόμος.

ἀθάνατοι θνητοί, θνητοὶ ἀθάνατοι. ζῶντες τὸν ἐκείνων θάνατον, τὸν δὲ ἐκείνων βίον τεθνεῶτες.

Οι αθάνατοι είναι θνητοί και οι θνητοί αθάνατοι· αυτοί ζουν από το θάνατο εκείνων κι εκείνοι πεθαίνουν από τη ζωή αυτών.

Πρέπει να διαβάσεις  15 Αποφθέγματα για τα όνειρα που είναι βέβαιο ότι θα σε εμπνεύσουν

ξυνὸν γὰρ ἀρχὴ καὶ πέρας ἐπὶ κύκλου περιφερείας.

Στην περιφέρεια του κύκλου η αρχή και το πέρας συμπίπτουν.

θυμῷ μάχεσθαι χαλεπόν· ὅ τι γὰρ ἂν θέλῃ, ψυχῆς ὠνεῖται.

Είναι δύσκολο να πολεμά κανείς την καρδιά του· γιατί αυτό που θέλει, το αγοράζει με ψυχή.

Ὁ Ἡράκλειτός φησι τοῖς ἐγρηγορόσιν ἕνα καὶ κοινὸν κόσμον εἶναι, τῶν δὲ κοιμωμένων ἕκαστον εἰς ἴδιον ἀποστρέφεσθαι.

Για τους ξύπνιους ένας και κοινός κόσμος υπάρχει, αλλά κάθε κοιμισμένος ξαναγυρνά στο δικό του ιδιαίτερο κόσμο.

πολυμαθίη νόον <ἔχειν> οὐ διδάσκει·

Η πολυμάθεια δε διδάσκει να έχεις νου.

ἐδιζησάμην ἐμεωυτόν.

Αναζήτησα τον εαυτό μου.

Πόσῳ δὴ οὖν βέλτιον Ἡράκλειτος παῖδες ἀθύρματα νενόμικεν εἶναι τὰ ἀνθρώπινα δοξάσματα.

Οι ανθρώπινες σκέψεις είναι παιχνίδια παιδιών.

αἱρεῦνται γὰρ ἓν ἀντὶ ἁπάντων οἱ ἄριστοι, κλέος ἀέναον θνητῶν, οἱ δὲ πολλοὶ κεκόρηνται ὅκωσπερ κτήνεα.

Οι άριστοι προτιμούν το ένα από όλα, την αιώνια δόξα των θνητών. Αλλά οι πολλοί χορταίνουν σαν τα κτήνη.

βλὰξ ἄνθρωπος ἐπὶ παντὶ λόγωι ἐπτοῆσθαι φιλεῖ.

Ο βλάκας μπροστά σε κάθε λόγο αγαπά να τρομάζει.

ἀνθρώποις γίνεσθαι ὁκόσα θέλουσιν οὐκ ἄμεινον.

Για τους ανθρώπους δεν είναι το καλύτερο να γίνονται όσα θέλουν.

κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων.

Τα μάτια και τα αυτιά είναι κακοί μάρτυρες για τους ανθρώπους που έχουν βάρβαρες ψυχές.

μὴ ἐπιλίποι ὑμᾶς πλοῦτος, <ἔφη,> Ἐφέσιοι, ἵν᾽ ἐξελέγχοισθε πονηρευόμενοι.

Ποτέ να μη σας λείψει ο πλούτος, Εφέσιοι, για να βγαίνει στη φόρα η πονηριά σας.

 

Comments

comments