Αν είσαι θλιμμένος, τότε ζεις στο παρελθόν,
Αν έχεις άγχος, τότε ζεις στο μέλλον
Αν είσαι ήρεμος μέσα σου, τότε ζεις στο παρόν
Lao Tzu
Θα περίμενε κανείς ότι η βελτίωση των συνθηκών ζωής στον ανεπτυγμένο κόσμο θα είχε ως αποτέλεσμα ο κόσμος να είναι περισσότερο ευτυχισμένος. Κάθε έρευνα που βγαίνει στο φως ωστόσο κάνει ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι ένα μεγάλο σπίτι ή ένα ακριβό αυτοκίνητο σε καμιά περίπτωση δεν οδηγούν στην ευτυχία.
Σίγουρα η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, η βελτίωση της συνολικής υγείας, η δυνατότητα αποκτήσεις υλικών αγαθών μπορεί να κάνει τη ζωή ευκολότερη. Είναι όμως όλα αυτά σε θέση από μόνα τους να μας δώσουν την ευτυχία;
Μια ιστορία επιτυχίας όχι όμως και ευτυχίας
Αυτή είναι η ιστορία ενός πολύ κοντινού μου προσώπου. Θα τη διηγηθώ έτσι όπως την είδα μέσα από τα δικά μου μάτια.
Ήξερα το Φώτη χρόνια. Θυμάμαι ότι πάντα μας έλεγε «εγώ θέλω να αποκτήσω λεφτά». Το πίστευε πραγματικά ακόμα και όταν όλοι οι υπόλοιποι παίρναμε τις δηλώσεις του σαν λόγια του αέρα. Ξέρεις με αυτό το συγκαταβατικό μειδίαμα αυτού που έχει ακούσει πολλές φορές και θεωρείς ίσως λίγο αφελές ή ονειροπόλο.
Ο Φώτης όμως πραγματικά πίστευε στο όνειρό του και έβαλε πλώρη κάνοντας τις κινήσεις που έπρεπε για να το πετύχει. Όταν λοιπόν η πρώτη ευκαιρία του χτύπησε την πόρτα, την άρπαξε από τα μαλλιά ανεβάζοντας ταυτόχρονα τον πήχη παραπάνω και ξανά παραπάνω.
Όλα μοιάζανε καλά. Είχε μια πραγματικά καλή δουλειά. Έβγαζε καλά λεφτά ενώ παράλληλα η προσωπική του ζωή ήταν σε μία πολύ καλή βάση. Ήταν ευτυχισμένος;
Λοιπόν όχι. Η πίεση της δουλειάς γινόταν ολοένα και μεγαλύτερη και η ζωή του έμοιαζε στην ουσία να είναι ένα πράγμα: δουλειά. Όμως ενώ στην αρχή κάτω από το πρίσμα ων στόχων και της επικείμενης επιτυχίας την απολάμβανε, πλέον είχε φτάσει στο σημείο να νιώθει ένα πράγμα, την πίεση. Πίεση να κρατηθεί εκεί που ήτανε. Πίεση να αποκτήσει ακόμα περισσότερα.
Και φυσικά όλο αυτό το άγχος σωματοποιήθηκε ξεκινώντας έναν μεγαλύτερο κύκλο άγχους, πίεσης, προβλημάτων υγείας.
Σήμερα ο Φώτης βρίσκεται σε μία εντελώς διαφορετική κατάσταση. Όλη αυτή η εμπειρία τον οδήγησε στο να κάνει στροφή 180 μοιρών. Πλέον εκτιμάει πράγματα που στο παρελθόν θεωρούσε ανούσια.
Ναι, κάνει σχέδια για το μέλλον και μέσα σε αυτά είναι και το να έχει ένα καλό εισόδημα. Έχει συνειδητοποιήσει όμως την αξία του να ζει κανείς στο τώρα. Και μπορεί πλέον να εκτιμήσει τη σύγκριση ανάμεσα σε κάτι που του δίνει λιγότερα με χρήματα αλλά είναι συμβατό με την παραπάνω δυνατότητα.
Μια έρευνα και τα αποτελέσματά της
Σήμερα η φράση «ζήσε στο τώρα για να γίνεις ευτυχισμένων» παύει να είναι απλά μια θετική παραίνεση φιλοσοφικού χαρακτήρα. Η σχέση ανάμεσα στην εστίαση της σκέψης στη στιγμή και την ευτυχία αποδεικνύεται πλέον μέσα από το έργο πολλών ερευνητικών ομάδων.
Ψυχολόγοι στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ συνέλεξαν πληροφορίες σχετικά με τις καθημερινές δραστηριότητες, τις σκέψεις και τα συναισθήματα 2.250 εθελοντών για να μάθουν πόσο συχνά επικεντρώνονταν σε αυτό που κάνουν και σε ό, τι τους έκανε πιο ευτυχισμένους.
Σύμφωνα με την έρευνα οι άνθρωποι ξοδεύουν σχεδόν το μισό τους χρόνο στο να σκέφτονται κάτι διαφορετικό από πού πραγματικά κάνουν.
Η ομάδα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ανάμνηση, η σκέψη του μέλλοντος ή η ονειροπόληση τείνουν να κάνουν τους ανθρώπους πιο δυστυχισμένους. Τα εκπληκτικό είναι ότι αυτό συμβαίνει ακόμα και όταν σκέφτονται κάτι ευχάριστο.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η ευτυχία είναι το ύψιστο αγαθό. Ο πλούτος, τα υλικά αγαθά και οι κοινωνικές σχέσεις προσανατολίζονται στο να μας κάνουν ευτυχισμένους.
Αυτό που πρέπει ωστόσο όλοι να καταλάβουμε είναι ότι η ευτυχία είναι δυνατή μόνο στο παρόν. Άλλωστε το παρελθόν έχει φύγει και το μέλλον δεν έχει έρθει ακόμα. Αυτό που έχουμε αυτή τη στιγμή είναι το παρόν. Ας το ζήσουμε λοιπόν με όλη τη δύναμη της ψυχής μας. Ας κάνουμε κάθε στιγμή της ζωής μας να αξίζει.
